Słownik terminów występujących w branży szkoleniowej opracowane przez Polską Izbę Firm Szkoleniowych.
- AKREDYTACJA – Postępowanie / procedura, w którym formalnie upoważniona jednostka wydaje formalne zaświadczenie, że organizacja lub osoba są kompetentne do wykonywania określonych zadań / czynności. Wiąże się to z kontrolą dotyczącą jakości produktów / usług wykonywanych, oraz stosowanych procedur przez akredytowaną organizację lub osobę
- ANDRAGOG – Specjalista w dziedzinie andragogiki (nauczania osób dorosłych)
- ANIMATOR – (łac. animator = ożywiciel) m.in. ten, kto ożywia, zachęca, pobudza do działania. Osoba, która animuje szkolenie, pobudza zachęca do działania, np. wykonywania ćwiczeń
- ĆWICZENIA (klasyczne) polegają na wykonaniu/wykonywaniu określonego przykładowego zadania/czynności w warunkach szkolnych. Ich celem jest z reguły doskonalenie umiejętności lub podnoszenie sprawności.
-
CERTYFIKAT
- 1. Dokument ( zaświadczenie, poświadczenie , świadectwo ) potwierdzający zgodność czegoś z normą / wzorcem.
- 2. Dokument ( zaświadczenie, poświadczenie, świadectwo ) potwierdza posiadanie / nabycie umiejętności / kompetencji lub prawo wykonywania czynności.
- COACH -osoba, trener, szkolący metodą coachingu
- COACHING – jest interaktywnym procesem, który pomaga pojedynczym osobom i/ lub organizacjom w przyspieszeniu tempa rozwoju, polepszeniu efektów działania i podniesieniu jakości funkcjonowania. Dokonuje się to w oparciu o relację wspierającą proces, o którym decyduje Klient. Coaching koncentruje się na obecnej sytuacji Klienta oraz na tym, co zamierza zrobić, aby osiągnąć pożądany cel; Rezultatami coachingu są: konkretniejsze cele, optymalizacja działań, trafniejsze decyzje, pełniejsze korzystanie ze swoich naturalnych zdolności
- COACHING 1 (termin zaczerpnięty ze sportu) rodzaj szkolenia, polegający na praktycznym treningu umiejętności pod kierunkiem coacha i udzielaniu porad bądź wskazówek przez coacha szkolonemu. Celem jest nabywanie, doskonalenie lub podnoszenie poziomu określonych umiejętności (może mieć formę szkolenia indywidualnego lub grupowego, może mieć zastosowanie w szkoleniu kadry kierowniczej)
- COACHING 2 jest to świadomie zaplanowany dwustronny proces, którego celem jest rozwój umiejętności pracownika. Coaching oparty jest na indywidualnej relacji coacha (trenera) i szkolonego. Coaching jest szyty na miarę – zawsze ściśle dopasowany do konkretnej organizacji, sytuacji, a przede wszystkim osoby, jej doświadczenia, planów i ambicji
-
DYDAKTYK
- 1. Specjalista w dziedzinie dydaktyki
- 2. Osoba mająca zdolności dydaktyczne
- DYSKUSJA – polega na wymianie poglądów i opinii na określony temat. Mamy różne odmiany dyskusji:
- Zwykła
- Zwykła moderowana (czyli z osobą spełniającą funkcję moderatora
- Obserwowana (panelowa, panel) – polega na tym, że kilka osób dyskutuje, a reszta obserwuje, czyli jest rodzajem publiczności; publiczność może być aktywna lub bierna
- Sztafeta (fish bowl) – odmiana obserwowanej, tutaj co jakiś czas następuje częściowa lub pełna wymiana/rotacja pomiędzy dyskutantami a publicznością
- Wielokrotna (w kilku zespołach z tym samym tematem), na końcu porównuje się lub zestawia wyniki
- Efektywna (okrągłego stołu) -polega na tym, że uczestnicy zabierają głos kolejno. Każdy ma obowiązek wypowiedzieć się, uczestnicy mają czas na przygotowanie się do spotkania
-
EDUKATOR – Specjalista w dziedzinie edukacji
- 1. osoba zajmująca się profesjonalnie procesami edukacyjnymi
- 2. nauczyciel, który ukończył kurs kwalifikacyjny przygotowujący do pracy edukatorskiej dający uprawnienia do prowadzenia kursów doskonalących dla nauczycieli
- EKSPERT – Specjalista w danej dziedzinie (biegły, rzeczoznawca) powoływany do wydania orzeczenia lub opinii w sprawach, wchodzących w zakres jego kompetencji
- FACYLITATOR (od ang. facilitate = ułatwiać) osoba, która angażuje się w ułatwianie innym ich działania. Rolą facylitatora są aktywna pomoc i towarzyszenie w działaniu, ale nie podpowiadanie lub dostarczanie rozwiązań
- GRY (wszystkich typów) polegają na wykonywaniu analogicznych jak w ćwiczeniach zadań/czynności. Dodatkowym elementem odróżniającym/wyróżniającym jest wprowadzenie standaryzowanego wyniku, w postaci elementu punktacji, co umożliwia porównanie wyników uzyskiwanych przez poszczególnych graczy/zespoły (lub tego samego gracza w kolejnych grach). Jest tu wprowadzony element rywalizacji, właśnie on jest istotną cechą gier, bo w znaczny sposób zwiększa chęć uczestnictwa w grach
- INSCENIZACJA polega na inscenizowaniu (aranżowaniu) określonych sytuacji i odgrywaniu tych sytuacji przez uczestników w warunkach naturalnych, umownych lub laboratoryjnych. Inscenizacja może być improwizowana lub przygotowana/oparta o scenariusz. Pojedyncza lub wielokrotna. Obserwowana i uczestnicząca
- INSTRUKTOR (łac. instructor = przygotowujący) osoba udzielająca wskazówek, rad, pouczeń, instruująca kogoś, najczęściej na kursach, w sporcie, w wojsku
-
JAKOŚĆ
- 1. Opinia konsumenta / użytkownika nt. produktu / usługi
- 2. Zgodność ( poziom zgodności ) parametrów produktu / usługi z przyjętym standardem ( wzorcem / normą )
- KONFERENCJA zorganizowane pod wspólnym tytułem/tematem, kilka (kilkanaście) prezentacji, wykładów, dyskusji itd., które odbywają się w jednym miejscu i czasie (czasami równolegle). Konferencji mogą towarzyszyć wystawy lub mini targi – zebranie, spotkanie zespołu osób reprezentujących przedstawicieli jakiś instytucji lub organizacji w celu omówienia określonych zagadnień; narada, rozmowa
-
KONSULTACJA
- 1. udzielanie rad lub wyjaśnień przez specjalistę, fachowca lub rzeczoznawcę
- 2. zasięganie opinii u specjalisty lub rzeczoznawcy
- KONSULTANT Specjalista, fachowiec udzielający rad, wskazówek, wyjaśnień, orzeczeń itp. w zakresie swojej specjalności
- KSZTAŁCENIE USTAWICZNE kształcenie w szkołach dla dorosłych, a także uzyskiwanie i uzupełnianie wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych przez osoby, które spełniły obowiązek szkolny
- KSZTAŁCIĆ SIĘ dawać komuś pewien zasób wiedzy, wiadomości w jakiejś dziedzinie, uczyć kogoś, przekazywać komuś umiejętności, sprawności, uczyć kogoś czegoś (zwłaszcza w szkole)
- KURS 1 szkolenie dłuższe (obejmujące min 30 godzin dydaktycznych). Kurs może być realizowany w ?bloku? lub w ramach kolejnych sesji
- KURS 2 pozaszkolne kształcenie w zakresie pewnej specjalności kładące nacisk na praktyczny aspekt nauczanej wiedzy, szkolenie w zakresie pewnej specjalności
- KURS 3 na uczelni, cykl wykładów/zajęć z określonego przedmiotu
- KURS DOSKONALĄCY forma doskonalenia się w pewnej dziedzinie, zdobywanie coraz większych umiejętności w jakiejś dziedzinie, robienie postępów w jakiejś dziedzinie
- KURS KWALIFIKACYJNY kurs prowadzony przez placówkę doskonalenia nauczycieli, zakład kształcenia nauczycieli lub inną jednostkę, zgodnie z przepisami w sprawie rodzajów, zasad tworzenia, przekształcania i likwidowania oraz działania placówek doskonalenia nauczycieli
- KWESTIONARIUSZ metoda ta służy ustalaniu własnych postaw lub zachowań odnośnie danego zagadnienia. Kwestionariusz składa się zazwyczaj z wprowadzenia = instrukcji, zestawu pytań z odpowiedziami i klucza/arkusza wyników. Por. test
- MENTORING proces, w którym osoba z dużym praktycznym doświadczeniem i sukcesami zawodowymi przyjmuje na siebie zadanie wprowadzania do firmy nowego pracownika, lub wdrożenie pracownika do nowych zadań lub pracy na nowym stanowisku, oraz pomocy w rozwoju pracownikom
- METODA POCZTY (koszyk zadań) jest to rodzaj ćwiczenia polegający na dostarczeniu uczestnikowi określonej porcji zagadnień do wykonania/rozstrzygnięcia, z reguły w fabule mówi się, że otrzymałeś korespondencję np. mailową a w niej ?. Zadaniem uczestników jest zaplanować swoje działania związane z "otrzymanymi" zadaniami lub podjąć określone decyzje
- METODA PRZYPADKÓW (incident method) polega na zapoznaniu się z rzeczywistym lub umownym zdarzeniem, w wersji wstępnej, a następnie na pozyskaniu/zebraniu dodatkowych informacji o tym zagadnieniu. Kolejno całość sytuacji zostaje poddana analizie, z reguły uczestnicy proponują podjęcie określonych decyzji, działań lub wskazują rozwiązanie
- METODA SYTUACJI KRYTYCZNEJ (critical incident) jest bardzo podobna do metody przypadków/ – polega na zapoznaniu się z rzeczywistym lub umownym krytycznym zdarzeniem, w wersji wstępnej, a następnie na pozyskaniu/ zebraniu dodatkowych informacji o tym zagadnieniu. Kolejno całość sytuacji zostaje poddana analizie, z reguły uczestnicy proponują zastosowanie określonego rozwiązania tej sytuacji
- METODA SYTUACYJNA (case method) polega na zapoznaniu się z przedstawionym opisem określonej rzeczywistej lub umownej sytuacji, a następnie jej przeanalizowaniu i wyciągnięciu wniosków
- METODY TWÓRCZEGO MYŚLENIA ogólnie jest to zbiór metod i technik, ułatwiających kreowanie nowych rozwiązań i wypracowywanie nowego spojrzenia na jakiś problem. Przykładowe metody to np. "burza mózgów", "Philips 66", "635"
- METODYK Specjalista w dziedzinie metodyki nauczania
- MODERATOR (łac. dosł. ten, kto powściąga) Osoba, której zadaniem jest prowadzenie rozmowy, dyskusji innych osób przy ograniczeniu swojego udziału do roli porządkowej (Dyskusja taka nosi nazwę dyskusji moderowanej, a czynność, jaką wykonuje moderator nazywa się moderacją)
- MODUŁ SZKOLENIOWY element szkolenia stanowiący pewną część całości
- ODCZYT jest to prezentacja własnych poglądów i przemyśleń autora na dany temat, z reguły przedstawionych subiektywnie, w oparciu o dowolny warsztat badawczy
- ODGRYWANIE RÓL polega na odgrywaniu przez uczestników różnych sytuacji w postaci ?scenek z życia?. Odbywa się to z reguły w warunkach naturalnych bądź umownych i jest improwizowane
- OPIS PRZYPADKU zob. metoda przypadku
- OPIS SYTUACYJNY zob. metoda sytuacyjna
- POGADANKA jest to przedstawienie pewnych wiadomości, zagadnień bądź teorii/koncepcji w sposób prosty i przejrzysty, czasem uproszczony, a jednocześnie dostosowany do możliwości percepcji odbiorców. Celem jest przybliżenie problemu/zagadnienia, zachęcenie do pogłębienia wiedzy na dany temat. Odmianą pogadanki jest Gawęda, powinna być ona wygłaszana w zajmujący sposób, jej celem jest głównie zaciekawienie tematem i skłonienie do przemyśleń
- POKAZ/DEMONTRACJA jest to pokazanie/zademonstrowanie jakiegoś urządzenia, jego zasad działania lub też sposobu zachowania czy postępowania w określonych sytuacjach (zasadą pokazu jest to, iż wszystko dzieje się ?w ruchu?) w warunkach naturalnych lub sztucznych. Celem jest ukazanie możliwości, zapoznanie z zasadami działania, przedstawienie właściwego sposobu lub metody postępowania
- PRELEGENT (łac. praelegens = wygłaszający) osoba wygłaszająca prelekcje
- PRELEKCJA jest to przedstawienie/pokazanie jakiegoś tematu, zagadnienia, w sposób z reguły subiektywny. Celem jest przekonanie, nakłonienie do poglądów, postaw, zachowań lub zachęcenie do określonego działania
- PREZENTACJA jest to przedstawienie/pokazanie jakiegoś tematu, zagadnienia, jak również produktu lub osoby w sposób w miarę obiektywny. Jej celem jest pokazać/ przedstawić, umożliwić zapoznanie się z tematem, zagadnieniem, problematyką, produktem, osobą (czasem również zaciekawić)
- PREZENTER (łac. praesento = przedstawiam) osoba prezentująca coś, dokonująca prezentacji
- PROWADZĄCY Osoba realizująca szkolenie w znaczeniu prowadzący zajęcia, wykład, ćwiczenia itp., ale także organizator zapewniający odpowiednie warunki dla uczestników
-
SEMINARIUM
- 1. typ zajęć dydaktycznych (ćwiczenia praktyczne) dla studentów starszych lat mające na celu dokładniejsze studia wybranej dziedziny,
- 2. spotkanie naukowców zajmujących się jakąś dziedzina wiedzy, mające na celu rozpracowanie pewnego zagadnienia, lub dyskusję i dojście do wspólnych ustaleń
- 3. szkolenie wzorowane na takim spotkaniu
- Seminarium – może mieć charakter teoretyczny lub oparty na wiedzy i doświadczeniu
- SPOTKANIE STUDYJNE umówione zejście się lub zjazd poświęcone omówieniu ambitnego zagadnienia, przeznaczone dla niewielkiej liczby osób
- STANDARD ( norma, wzorzec ) wspólnie ustalone kryterium, które określa powszechne, zwykle najbardziej pożądane cechy czegoś, np. wytwarzanego produktu / świadczonej usługi. Standard minimum to podstawowa, najprostsza wersja np. produktu / usługi
- STUDIUM PRZYPADKU zob. metoda przypadku
- SZKOLENIE OTWARTE Szkolenia przeznaczone dla szerokiego grona odbiorców, zgłaszających się na owo szkolenie – czasem może to być określona grupa zawodowa czy wiekowa
- SZKOLENIE 2 kształcenie, doskonalenie kogoś w określonej dziedzinie, najczęściej w trybie skróconym
- SZKOLENIE 1 zorganizowane działanie, prowadzone w określonym miejscu i czasie, prowadzone wg określonej metodyki i zgodnie z przyjętym programem, którego celem jest dostarczenie wiedzy i/lub doskonalenie, ćwiczenie umiejętności i/lub kształtowanie / zmiana postaw, czyli zwiększenie poziomu/zakresu kompetencji uczestników
- SYMULACJE zob. ćwiczenia symulacyjne
- SYMPOZJUM zebranie specjalistów z jakiejś dziedziny poświecone omówieniu jakiegoś zagadnienia lub wymianie myśli na określony temat
- SZKOLENIE ZAMKNIĘTE Szkolenia przeznaczone dla ścisłej grupy odbiorców, reprezentujących zazwyczaj jedną firmę lub instytucję. Służą one do kształcenia oraz podnoszenia kwalifikacji osób działających wewnątrz organizacji zamawiającej szkolenie. Szkolenia
-
zamknięte mają bardzo często charakter szkoleń "szytych na miarę", a więc ściśle dostosowanych do potrzeb odbiorców - SZKOLENIOWIEC Osoba zajmująca się organizacją i prowadzeniem szkoleń, częściej w odniesieniu do pracownika zajmującego się w firmie działem szkoleń, ale także zewnętrzny doradca w tej samej dziedzinie
- TEST metoda służąca uzyskaniu wiedzy na temat zachowań lub postaw w określonych sytuacjach. Test zazwyczaj składa się z wprowadzenia = instrukcji, zestawu pytań z odpowiedziami i klucza/arkusza wyników. Por. kwestionariusz
-
TRENER osoba prowadząca szkolenie, szkolący
- Tym mianem określa się prowadzącego szkolenie, seminarium trening
- Trener określa zawartość szkolenia, jego metodykę i dydaktykę
- Trener koncentruje się na praktycznym ćwiczeniu określonych umiejętności i podnoszeniu sprawności w oparciu o istniejące predyspozycje, wiedzę i umiejętności
- TRENING systematyczne wykonywanie ćwiczeń prowadzących do uzyskania większych umiejętności z danej dziedziny, ćwiczenie umiejętności innych niż sportowe
- WARSZTAT zajęcia praktyczne doskonalące pewną umiejętność, lub zajęcia praktyczne, których celem jest opracowanie lub wytrenowanie określonego sposobu lub metody działania
- WYKŁAD jest to przedstawienie/wyłożenie w sposób kompleksowy i uporządkowany określonej teorii (poglądów) lub koncepcji naukowej, z reguły uzupełnionej komentarzem własnym wykładającego. Wykładowca może wykładać teorie własne lub "cudze". Celem jest przedstawienie/wyłożenie teorii
- WYKŁADOWCA Osoba prowadząca wykłady z jakiejś dziedziny nauki
- ZAGAJENIE jest to wystąpienie publiczne, którego celem jest przypomnienie lub sformułowanie problemu do dyskusji lub zagadnień do omówienia
